ΠΡΟΣΧΩΜΕΝ
«Εύσημος λόγος»
του αρχιμ.Δανιηλ Αερακη
Η μεγάλη διαφορά ανάμεσα στον τρόπο της σημερινής «ορθοδόξου» λατρείας και στον τρόπο της λατρείας στην πρώτη Εκκλησία, την όντως ορθόδοξη, φαίνεται στην κατανόησι των λεγομένων και στη συμμετοχή όλων των εκκλησιαζομένων. Η λατρεία των πρώτων χριστιανών δεν είχε τη λαμπρότητα και το κοσμικό μεγαλείο των σημερινών ακολουθιών. Δεν είχε τον εξωτερικό πλούσιο διάκοσμο. Δεν είχε την περίτεχνη βυζαντινή μουσική ή κάποια άλλη συγκροτημένη ηχητική. Δεν είχε χρυσοκέντητα άμφια και πολυποίκιλτες αρχιερατικές μίτρες και πατερίτσες. Δεν είχε χρυσά και αργυρά σκεύη. Δεν είχε φανταχτερούς πολυελαίους και μελωδικές καμπάνες. Δεν είχε τυμπανοκρουσίες, πανηγυρισμούς και εντυπωσιασμούς.
•Είχε όμως ζωντάνια. Ό,τι γινόταν και ό,τι λεγόταν στη λατρευτική σύναξι ήταν ευκρινέστατο. Όλοι το κατανοούσαν και όλοι το ζούσαν (το βίωναν). Καμμιά εξωτερική (κοσμική) μεγαλοπρέπεια δεν αποσπούσε την προσοχή τους. Ήσαν προσηλωμένοι στα ιερά λόγια. Ένας ο σκοπός τους: Να υποδεχθούν τον «Βασιλέα των όλων».
Στην τοπική εκκλησία της Κορίνθου μερικοί Χριστιανοί επεδίωκαν το χάρισμα της γλωσσολαλίας και έλεγαν πράγματα ακαταλαβίστικα. Ο απόστολος Παύλος εξανέστη. Θεωρούσε αμαρτία να λέγωνται στην εκκλησία ακατανόητα, που δεν τα προσλαμβάνουν οι πολλοί, πολύ περισσότερο δεν οικοδομούνται από αυτά.
Την επιθυμία του, που φυσικά ταυτιζόταν με το θέλημα του Χριστού, εκφράζει με τα εξής σημαντικά: «Εν εκκλησίαις θέλω πέντε λόγους δια του νοός μου λαλήσαι, ίνα και άλλους κατηχήσω, ή μυρίους λόγους εν γλώσση» (Α’ Κορ. ιδ’ 19).
•Ο μεγάλος Απόστολος θέλει, όσα λέγονται και ψέλνονται στην εκκλησία, κατά την κοινή λατρεία, να είναι κατανοητά και διεγερτικά.
Το τελευταίο το παρουσιάζει με μια πολεμική εικόνα. Οι χριστιανοί βρίσκονται διαρκώς σε πνευματικό πόλεμο. Αγωνίζονται χωρίς ανακωχή, αλλά και χωρίς διαλείμματα και παύσεις, προς «καθαίρεσιν οχυρωμάτων» (Β’ Κορ. ι’ 4). Η λατρεία, πέρα από το δοξολογικό και ευχαριστιακό της χαρακτήρα, έχει ως σκοπό και να εξοπλίζη τους πιστούς στον αόρατο πόλεμο και να τους κρατά σε εγρήγορσι. Κάθε λέξις είναι και ένα πολεμικό σάλπισμα.
Πως όμως ένας σαλπιγκτής θα ξεσηκώσει τους οπλίτες σε μάχη, αν το σάλπισμά του δεν είναι συγκεκριμένο και δυνατό; Θέσι σαλπιγκτή έχει την ώρα της λατρείας ο λειτουργός και ο ψάλτης. Αλλοίμονο, αν ο τρόπος που διαβάζουν ή ψέλνουν κοιμίζη τους εκκλησιαζόμενους ή, το αντίθετο, τους ταράζει και τους εξοργίζει.
Να τα λόγια του αποστόλου Παύλου: «Εάν άδηλον φωνήν σάλπιγξ δώ, τις παρασκευάσεται εις πόλεμον; Ούτω και υμείς δια της γλώττης εάν μη εύσημον λόγον δώτε, πως γνωσθήσεται το λαλούμενον; Έσεσθε γαρ εις αέρα λαλούντες» (Α’ Κορ. ιδ 8-9).
•Σάλπιγγα θέλει τα λόγια της συνάξεως ο Παύλος.
†Σάλπιγγα με συγκεκριμένα συνθήματα.
†Σάλπιγγα, που να ξυπνά, να διεγείρη, να ξεσηκώνη.
Αυτό θα πη ζωντανή λατρεία. Τις περισσότερες φορές λες και προσφέρουμε στους εκκλησιαζόμενους χλωροφόρμιο, για να μπουν σε καταστολή οι χριστιανοί και να αποχαυνώνονται τελείως. Αντί να διεγείρονται οι πιστοί και να ενθουσιάζωνται πνευματικά, καταντούν να χασμουριούνται. Κουράζονται, δυσανασχετούν, κοιτάζουν τα ρολόγια τους για να δουν πότε θα τελειώση η ανιαρή γι’ αυτούς ακολουθία, κάποιοι δε και κοιμούνται για τα καλά!
•Πολλά τα αίτια. Το βασικώτερο αναφέρεται στον τρόπο, που τελείται σήμερα η λατρεία, και μάλιστα η θεία Λειτουργία.
►Φύγαμε από την απλότητα. Πήγαμε στα πομπώδη.
►Φύγαμε από τα ζωντανά. Πήγαμε σε μακρόσυρτα υπνωτικά ψαλσίματα.
►Φύγαμε από το εύτονο. Πήγαμε στο άτονο και στο μουρμουριστό.
►Φύγαμε από τον «εύσημον» λόγο. Πήγαμε στο στοχασμό, στο ακαταλαβίστικο, που με πολλή υποκρισία αλλά και υπερηφάνεια το ωνομάσαμε «μέθεξι»!.
►Φύγαμε από το θαυμασμό του προσώπου του Ιησού Χριστού. Πήγαμε στην προβολή πολυαρχιερατικών παραστάσεων.
►Φύγαμε από την κατάνυξι. Πήγαμε στο πανηγυρικό.
►Φύγαμε από την κατακομβική προσευχή. Πήγαμε στη βυζαντινή μεγαλοπρέπεια.
Δεν αρκεί η γενική αδιαφορία του λεγόμενου ορθόδοξου κόσμου. Δεν αρκεί η άγνοια της γλώσσας στους περισσότερους. Σαν επισφράγισμα για την κοίμησι και την πνευματική νέκρωσι του κόσμου, που συμβαίνει ακόμα να εκκλησιάζεται, έρχεται και η επικρατήσασα απαράδεκτη κατάστασις. Σαν να το κάνουμε επίτηδες, τα λέμε έτσι, ώστε κανένας να μη καταλαβαίνη τίποτε!
•Τι πρέπει να γίνη; Το μόνο που δεν αρμόζει είναι ο εφησυχασμός και ο μη προβληματισμός. Όποιος δεν προβληματίζεται για τον τρόπο της λατρείας και για την απομάκρυνσι των αδελφών μας από τον εκκλησιασμό, αυτός έχει φτάσει στο έπακρο σημείο του θρησκευτικού επαγγελματισμού ή της θρησκευτικής υποκρισίας. Το «έτσι το βρήκαμε, έτσι θα το κρατήσουμε» αποτελεί επικάλυμμα της ραθυμίας και αδιαφορίας μας.
•Τι, λοιπόν,πρέπει να κάνουμε; Να καταργήσουμε το τυπικό; Να περικόψουμε τις ακολουθίες; Να καταργήσουμε ευχές και προσευχές;
Όχι! Τίποτε από αυτά. Δεν είναι υπόθεσις μεμονωμένων προσώπων να αλλάζουν η να διορθώνουν το τυπικό της Εκκλησίας.
Εμείς μπορούμε να κρατήσουμε το μεγαλείο των λόγων της λατρείας μας, να διατηρούμε όσο γίνεται την ομοιομορφία στη λατρεία, αλλά να συνειδητοποιήσουμε την ευθύνη, που σήμερα έχει ξεχασθή από τους περισσότερους λειτουργούς και ψάλτες:
►Λειτουργούμε και ψέλνουμε για τη δόξα του Θεού και την ωφέλεια του λαού.
► Λειτουργούμε και ψέλνουμε μόνο προς «οικοδομήν και σωτηρίαν».
► Λειτουργούμε και ψέλνουμε για να ριγούμε και να συγκλονιζώμαστε.
► Λειτουργούμε και ψέλνουμε όχι ως γραμμόφωνα ή μαγνητόφωνα ή CD, που ψυχρά μεταδίδουν όσα χαράχτηκαν πάνω τους.
►Είμαστε φορείς του Αγίου Πνεύματος.
Πυρακτωνόμαστε και πυρακτώνουμε.
►Κατανοούμε και φωτίζουμε.
Aπο το περιοδικο ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ Ιανουαριος 2010κ
ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΙ:
Πού είναι ο νεοβαρλααμισμός του π. Δανιήλ Αεράκη;
Οι αχαλίνωτοι ψευδολόγοι να σιωπήσουν.